به گزارش موج رسا; به جرأت می توان گفت که تنها موضع ثابت و مستحکمی که از ابتدای بحران قراباغ درباره هویت و سرنوشت این منطقه و شیوه حل این بحران اتخاذ شده و پس از گذشت حدود سه دهه همچنان ثابت و مستحکم باقی مانده است، دیدگاه حضرت آیت الله امام خامنه ای است. ایشان در همان ابتدای شروع جنگ قراباغ در سخنرانی برای مردم تبریز تاکید کردند قراباغ خاک اسلام است و باید به اشغال این منطقه پایان داده شود. پس از نزدیک به 30 سال از شروع جنگ قراباغ نیز حضرت آیت الله خامنه ای در سخنرانی 17 ربیع الاول 1442 ، ایشان بر ضرورت رفع اشغال از این منطقه و بازگرداندن آن به جمهوری آذربایجان و بر ضرورت پایان جنگی که ایشان آن را "حادثه تلخ" و "تهدید کننده امنیت منطقه" توصیف کردند، تاکید نمودند.
چنین موضع ثابت و استوار و مستدل و منطقی و بااستحکامی را درباره قراباغ از هیچ منبع و مرجع دیگری سراغ نداریم. چرا که در مقاطعی از تاریخ بحران قراباغ، حتی جمهوری آذربایجان نیز به پذیرش راه حل هایی که متضمن انواعی از سازش بوده ، متمایل شده یا تن داده است. گرچه، به دلایل سیاسی و دخالت عوامل مختلف، تفاهم ها و سازش های قبلی در خصوص قراباغ عملیاتی نشده است. اکنون نیز که جمهوری آذربایجان توانسته است با استفاده از عوامل مختلف ، نواحی اطراف قراباغ را بازپس بگیرد، هنوز روشن نیست که در آینده چه تصمیمی درباره قراباغ اتخاذ خواهد کرد؟ تا قبل از تثبت اوضاع پس از جنگ 44 روزه قراباغ، این باور تقریبا عمومی در جمهوری آذربایجان ایجاد شده بود که این کشور توانسته است حاکمیت خود را بر اراضی از دست رفته اش احیاء کند و در ادامه فرایند توافق 10 نوامبر مسکو، پس از پنج سال همانند نواحی آق دام و کلبجر و بخشی از لاچین که بطور مسالمت آمیز و با موافقت ارمنستان به جمهوری آذربایجان باز پس داده شدند، قراباغ کوهستانی نز به این کشور بازپس داده خواهد شد. اما، تحولات ماه های اخیر در قراباغ کوهستانی که همگی بر عزم ارامنه ساکن در این منطقه بر قطعی کردن جدایی خود از جمهوری آذربایجان با حمایت روسیه و آمریکا و اروپا تاکید دارند، موضع رسمی جمهوری آذربایجان را در این باره در هاله ای از ابهام قرار داده است. البته، مردم این کشور همچنان بر ضرورت باز گرداندن قراباغ به جمهوری آذربایجان اصرار دارند. اما، تجربه سه دهه گذشته نشان داده است که همانطور که در پایان جنگ 44 روزه قراباغ به ناگاه مردم جمهوری آذربایجان از توافق شبانه ای در مسکو باخبر شدند، در آینده نیز ممکن است توافق های سیاسی دیگری درباره قراباغ حاصل شود که هیچ مطابقتی با خواسته مردم جمهوری آذربایجان نداشته باشد.
در چنین شرایطی، تبیین گفتمان موسوم به 17 ربیع درباره مساله قراباغ، ضرورتی انکار ناپذیر است. زیرا، لاینحل باقی ماندن مساله قراباغ همانطور که برهه جنگ اخیر قراباغ به وضوح نشان داد، مخاطرات بزرگی را متوجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان و جمهوری اسلامی ایران می کند. در برهه جنگ 44 روزه قراباغ، مخاطراتی نظیر چشم طمع دوختن تروریست های خون آشام داعشی و حامیان منطقه ای آنها به این منطقه، تیزتر شدن دندان طمع پان ترکیسم و صهیونیسم در منطقه که اکنون نیز متاسفانه خود را برنده این جنگ قلمداد و سهم خواهی می کنند، حرکت لائیسم و سکولاریسم برای فریب جریان اسلام خواهی و به خدمت گرفتن آن بدون اینکه هیچ حق و حقوقی برای این جریان در جمهوی آذربایجان به رسمیت شناخته شود، تلاش برای برهم زدن نظم ژئوپلتیک منطقه به ضرر جمهوری اسلامی ایران و برهم زدن مرزهای جغرافیایی بین المللی کشورهای منطقه، تلاش برای ایجاد بافت جمعیتی و مذهبی نامتجانس با پیشینه مناطق خالی از سکنه اطراف قراباغ کوهستانی به نحوی که احساس قرابت تاریخی و فرهنگی و مذهبی با ایران اسلامی نداشته باشد و سایر مخاطرات خودنمایی کرد.
موضع گیری 17 ربیع حضرت آیت الله امام خامنه ای در خصوص جنگ قراباغ و تبیین صریح حق و باطل در این جنگ، بسیاری از دسیسه ها و مخاطرات گریبانگیر منطقه قراباغ را تقریبا در نطفه خفه کرد و درباره بسیاری دیگر از این مخاطرات و دسیسه ها چنان هشیاری و آگاهی عمومی در میان طبقات آگاه مردم و سیاسیون و دانشگاهیان در ایران و جمهوری آذربایجان و ارمنستان ایجاد کرد که امید طراحان را در پیگیری آن طرح ها و دسیسه ها به یاس تبدیل کرده است. گرچه، طراحان تغییر هویتی منطقه قراباغ همچنان در پوشش های دیگری به دنبال ایجاد دالان ها و تغییرات ژئوپلتیک و فرهنگی و مذهبی در این منطقه و بخصوص دستکاری در نمادهای تاریخی و فرهنگی همچون شهر شوشا هستند. اما، با جرأت می توان گفت که آنچه حق را در قراباغ برپا خواهد کرد و مانع پیشرفت طرح های باطل در این منطقه خواهد شد، گفتمان عادلانه و مبتنی بر حقوق اسلامی و اصول انسانی و حقوق بین المللی است که در سخنان 17 ربیع حضرت آیت الله امام خامنه ای به صورت کوتاه و گویا
تبیین شده است؛ "سرزمین های آذربایجان باید آزاد شود" ، "امنیت ارامنه آن سرزمین باید محفوظ بماند" ، "دو طرف به مرزهای بین المللی کشورها تجاوز نکنند" و " اگر تروریست ها نزدیک مرز ایران بیایند، برخورد قاطع می کنیم"، محورهای بسیار مهمی است که اگر با منطق و استدلال و با پایمردی و استواری پیگیری شوند، مساله قراباغ می تواند به حل ریشه ای و همیشگی خود نایل آید و در غیر این صورت، این استخوان لای زخم همچنان منطقه و ایران اسلامی را عذاب خواهد داد. گفتمان 17 ربیع قراباغ این نوید را می دهد که همچنان که پس از سه دهه، گره اشغال نواحی اطراف قراباغ بخشی با جنگ و درگیری و بخشی نیز با تفاهم میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان گشوده شد، گره اصلی در قراباغ کوهستانی نیز در صورت رعایت اصول تبیین شده توسط حضرت آیت الله خامنه ای، قابل گشوده شدن است و اگر این گره سی ساله گشوده می شود و ناامیدی های سی ساله به امیدواری تبدیل می شود، امیدواری به حل مساله اشغال در بخش مهمتری از جهان اسلام یعنی قدس شریف نیز محقق خواهد شد و این نیز از نویدهای قطعی امام خامنه ای به مسلمانان است که بارها تاکید کرده اند مسلمانان سرانجام به آزادی قدس دست خواهند یافت.
برهان حشمتی
انتهای خبر/